Các loại nấm tốt cho người bị tiểu đường đang ngày càng được quan tâm như một giải pháp hỗ trợ kiểm soát đường huyết hiệu quả và an toàn. 

Với nguồn dinh dưỡng dồi dào, chỉ số đường huyết thấp và nhiều hợp chất có lợi, nấm không chỉ là món ăn ngon mà còn mang lại lợi ích sức khỏe đáng kể.

Trong bài viết này, Dược thảo Mailands sẽ cung cấp những thông tin về lợi ích của nấm, các loại nấm tốt cho người tiểu đường, cách chế biến và lưu ý khi sử dụng để đạt hiệu quả tối ưu.

Tổng quan về bệnh tiểu đường

Bệnh tiểu đường, hay còn gọi là đái tháo đường, là một bệnh mãn tính đặc trưng bởi lượng đường trong máu (glucose) cao hơn mức bình thường.

Nguyên nhân là do cơ thể không sản xuất đủ hoặc không sử dụng hiệu quả insulin – hormone giúp điều hòa lượng đường trong máu.

Có 2 loại bệnh tiểu đường chính:

• Tiểu đường type 1: Tuyến tụy không sản xuất đủ insulin.
• Tiểu đường type 2: Cơ thể không sử dụng insulin hiệu quả, dẫn đến kháng insulin.

Nếu không kiểm soát tốt bệnh tiểu đường, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như: bệnh tim mạch, bệnh về mắt, suy thận, tổn thương thần kinh,…

Chính vì thế, chế độ ăn cho người tiểu đường đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc kiểm soát đường huyết cao và ngăn ngừa biến chứng.

Người tiểu đường có nên ăn nấm không?

Câu trả lời là CÓ.

Nấm là thực phẩm tốt cho người tiểu đường bởi một số lý do sau:

• Chỉ số đường huyết (GI) thấp: Hầu hết các loại nấm đều có chỉ số GI thấp, nghĩa là chúng không làm tăng đường huyết đột ngột sau khi ăn.
• Giàu chất xơ: Nấm cung cấp chất xơ dồi dào, giúp làm chậm quá trình hấp thụ đường vào máu, tạo cảm giác no lâu, hỗ trợ kiểm soát đường huyết và giảm cân.
• Ít calo và carbohydrate: Nấm chứa rất ít calo và carbohydrate, phù hợp với chế độ ăn kiêng của người tiểu đường.
• Chứa Beta-glucan: Nhiều loại nấm, đặc biệt là nấm hương, nấm linh chi, chứa Beta-glucan – một loại chất xơ hòa tan có khả năng hạ đường huyết, cải thiện độ nhạy insulin và giảm cholesterol.
• Nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất: Nấm giàu vitamin B, vitamin D, kali, selen và các khoáng chất khác, có lợi cho sức khỏe tổng thể và hỗ trợ quản lý bệnh tiểu đường.

Các loại nấm tốt cho người tiểu đường

Người tiểu đường nên ăn nấm gì? Câu trả lời là rất nhiều loại! Nấm không chỉ là thực phẩm ngon mà còn là nguồn dinh dưỡng quý giá cho người tiểu đường.

Dưới đây là các loại nấm được khuyên dùng cho người bị tiểu đường:

1. Nấm Hương

Nấm hương là loại nấm phổ biến, giàu dinh dưỡng và có hương vị thơm ngon. Nấm hương chứa nhiều chất xơ, vitamin B, selen và các hợp chất có hoạt tính sinh học, có tác dụng:

• Giảm cholesterol: Giúp giảm cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL), từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch – một biến chứng thường gặp ở người tiểu đường.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Các polysaccharide trong nấm hương có tác dụng kích thích hệ miễn dịch, tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
• Chống oxy hóa: Nấm hương chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi tác hại của gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa.

Cách chế biến: Nấm hương có thể được chế biến thành nhiều món ăn ngon như xào, nấu canh, súp, kho,…

2. Nấm Linh Chi

Nấm linh chi được xem là thần dược trong y học cổ truyền, nổi tiếng với nhiều công dụng cho sức khỏe, đặc biệt là đối với người tiểu đường như sau:

• Giảm đường huyết: Nấm linh chi chứa polysaccharide và triterpenoid có tác dụng ức chế enzyme alpha-glucosidase, làm chậm quá trình hấp thụ đường vào máu. Ngoài ra, nấm linh chi còn có thể tăng tiết insulin và cải thiện độ nhạy insulin.
• Giảm cholesterol: Triterpenoid trong nấm linh chi cũng có tác dụng ức chế enzyme HMG-CoA reductase, giúp giảm cholesterol.
• Chống viêm: Nấm linh chi chứa các hợp chất có tác dụng chống viêm, giúp giảm nguy cơ biến chứng tiểu đường.

Cách chế biến: Nấm linh chi thường được dùng để hãm trà, nấu canh, hoặc chế biến thành các loại thực phẩm chức năng.

3. Nấm Đông Trùng Hạ Thảo

Nấm đông trùng hạ thảo là loại nấm dược liệu quý hiếm, nổi tiếng với nhiều công dụng cho sức khỏe, đặc biệt là đối với người tiểu đường. Lợi ích đông trùng hạ thảo với tiểu đường như sau:

• Giảm đường huyết: Nấm đông trùng hạ thảo chứa Cordycepin và polysaccharide có tác dụng giảm đường huyết, tăng tiết insulin và cải thiện độ nhạy insulin.
• Chống viêm và chống oxy hóa: Nấm đông trùng hạ thảo chứa nhiều chất chống oxy hóa như cordycepin, adenosine và polysaccharide, giúp bảo vệ tế bào khỏi tác hại của gốc tự do, giảm viêm.
• Cải thiện tuần hoàn máu: Adenosine trong nấm đông trùng hạ thảo có tác dụng giãn mạch, cải thiện tuần hoàn máu, giảm mệt mỏi.

Cách chế biến: Nấm đông trùng hạ thảo thường được dùng để hãm trà, nấu cháo, hoặc chế biến thành các loại thực phẩm chức năng.

Đọc thêm:

• 5 Cách dùng đông trùng hạ thảo cho người tiểu đường
• Lợi ích của Đông trùng hạ thảo với bệnh tiểu đường

4. Nấm Rơm

Nấm rơm là loại nấm phổ biến, dễ trồng, chứa nhiều protein, chất xơ, vitamin B và các khoáng chất. Nấm rơm có tác dụng:

• Giảm đường huyết: Nấm rơm chứa polysaccharide có tác dụng giảm hấp thu glucose trong ruột và tăng cường hoạt động của insulin.
• Chống oxy hóa: Nấm rơm chứa nhiều chất chống oxy hóa như ergothioneine và selenium, giúp bảo vệ tế bào khỏi tác hại của gốc tự do.
• Cải thiện tiêu hóa: Chất xơ trong nấm rơm giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón.

Cách chế biến: Nấm rơm có thể được chế biến thành nhiều món ăn ngon như xào, nấu canh, súp, nhồi thịt,…

5. Nấm Kim Châm

Nấm kim châm là loại nấm có hình dáng độc đáo, chứa nhiều protein, chất xơ, vitamin B và các khoáng chất. Nấm kim châm có tác dụng:

• Giảm đường huyết: Nấm kim châm chứa polysaccharide và flavonoid có tác dụng giảm đường huyết và cải thiện độ nhạy insulin.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Nấm kim châm chứa beta-glucan tương tự như nấm bào ngư, giúp tăng cường hệ miễn dịch.
• Hỗ trợ giảm cân: Nấm kim châm là thực phẩm ít calo và giàu chất xơ, giúp tạo cảm giác no lâu, hỗ trợ giảm cân.

Cách chế biến: Nấm kim châm thường được dùng để nấu lẩu, xào, hoặc làm gỏi.

6. Nấm Hầu Thủ (Nấm Bờm Sư Tử)

Nấm hầu thủ có hình dáng độc đáo, giống như bờm sư tử, chứa nhiều chất xơ, polysaccharide và các hợp chất có hoạt tính sinh học. Nấm hầu thủ có tác dụng:

• Giảm đường huyết: Nấm hầu thủ chứa polysaccharide và erinacine có tác dụng giảm đường huyết và cải thiện độ nhạy insulin.
•  Bảo vệ thần kinh: Nấm hầu thủ chứa hericenone và erinacine, các hợp chất có tác dụng kích thích sự tổng hợp nerve growth factor (NGF) – một protein quan trọng cho sự phát triển và duy trì tế bào thần kinh. Nhờ đó, nấm hầu thủ giúp bảo vệ tế bào thần kinh, ngăn ngừa biến chứng thần kinh do tiểu đường.
• Cải thiện chức năng não: Nấm hầu thủ có thể giúp cải thiện trí nhớ, khả năng tập trung và chức năng nhận thức.

Cách chế biến: Nấm hầu thủ có thể được chế biến thành nhiều món ăn ngon như xào, nấu canh, súp, hoặc hãm trà.

7. Nấm Chaga

Nấm Chaga là loại nấm mọc trên cây bạch dương, chứa nhiều chất chống oxy hóa, polysaccharide và betulinic acid. Nấm Chaga có tác dụng:

• Giảm đường huyết: Các nghiên cứu cho thấy nấm Chaga có khả năng giảm đường huyết và cải thiện độ nhạy insulin.
• Chống viêm: Nấm Chaga có tác dụng chống viêm mạnh mẽ, giúp giảm nguy cơ biến chứng tiểu đường.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Nấm Chaga giúp kích thích hệ miễn dịch, tăng cường sức đề kháng của cơ thể.

Cách chế biến: Nấm Chaga thường được dùng để hãm trà, hoặc chế biến thành các loại thực phẩm chức năng.

8. Nấm Maitake (Nấm Khiêu Vũ)

Nấm Maitake có hình dáng giống như “bông hoa khiêu vũ”, chứa nhiều polysaccharide, protein và các vitamin, khoáng chất. Nấm Maitake có tác dụng:

• Giảm đường huyết: Nấm Maitake chứa polysaccharide có tác dụng giảm đường huyết và cải thiện độ nhạy insulin.
• Giảm cholesterol: Nấm Maitake chứa lovastatin tương tự như nấm hương, giúp giảm cholesterol.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Nấm Maitake chứa beta-glucan và protein liên kết maitake (MBP), giúp tăng cường hệ miễn dịch.

Cách chế biến: Nấm Maitake có thể được chế biến thành nhiều món ăn ngon như xào, nướng, nấu canh, súp,…

9. Nấm Sò (Nấm Bào Ngư Nhật)

Nấm sò, hay còn gọi là nấm bào ngư Nhật, là một loại nấm ăn được phổ biến với hương vị thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Nấm sò chứa nhiều protein, chất xơ, vitamin B, vitamin D và các khoáng chất thiết yếu.

Lợi ích của nấm sò đối với người tiểu đường:

• Giảm đường huyết: Nấm sò chứa các hợp chất có khả năng ức chế enzyme alpha-glucosidase, giúp làm chậm quá trình hấp thụ đường vào máu, từ đó giúp ổn định đường huyết.
• Cải thiện độ nhạy insulin: Các nghiên cứu cho thấy nấm sò có thể giúp cải thiện độ nhạy insulin, giúp cơ thể sử dụng insulin hiệu quả hơn.
• Giảm cholesterol: Nấm sò chứa lovastatin, một hợp chất tự nhiên có tác dụng giảm cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL).
• Tăng cường hệ miễn dịch: Nấm sò chứa beta-glucan, một loại chất xơ hòa tan có tác dụng kích thích hệ miễn dịch, tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
• Hỗ trợ sức khỏe tim mạch: Nhờ khả năng giảm cholesterol và cải thiện độ nhạy insulin, nấm sò góp phần bảo vệ sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

Cách chế biến: Nấm sò có thể được chế biến thành nhiều món ăn ngon như xào, nướng, nấu canh, lẩu, hoặc làm gỏi.

Cách chế biến nấm cho người tiểu đường

Khi chế biến nấm cho người tiểu đường, cần lưu ý một số điểm sau:

• Nên ưu tiên các phương pháp chế biến như hấp, luộc, xào, nướng, pha trà tránh chiên rán với nhiều dầu mỡ.
• Hạn chế sử dụng gia vị: Gia vị có thể làm tăng đường huyết, vì vậy bạn nên hạn chế sử dụng gia vị khi chế biến nấm cho người tiểu đường.
• Kết hợp với các loại rau củ khác, để tăng cường lượng chất xơ và vitamin trong bữa ăn.
• Không nên ăn nấm sống: Một số loại nấm có thể gây khó tiêu hoặc dị ứng nếu ăn sống. Nên nấu chín nấm trước khi ăn.

Công thức nấu ăn với nấm cho người tiểu đường

Dưới đây là một số công thức món ăn từ nấm cho người tiểu đường.

Canh nấm chay

Nguyên liệu chuẩn bị

• Nấm hương: 200 gram
• Nấm kim châm: 100 gram
• Nấm bào ngư: 100 gram
• Cà rốt: 1 củ
• Cải trắng: ½ củ
• Hành lá: 1 nhánh
• Gia vị: muối, hạt nêm chay (ít), tiêu.

Cách làm

• Nấm hương, nấm kim châm, nấm bào ngư rửa sạch, cắt miếng vừa ăn.
• Cà rốt, củ cải trắng gọt vỏ, rửa sạch, cắt miếng vừa ăn.
• Hành lá rửa sạch, cắt nhỏ.
• Đun sôi nước, cho cà rốt và củ cải trắng vào nấu chín mềm.
• Cho nấm vào nấu khoảng 5 phút.
• Nêm gia vị vừa ăn.
• Tắt bếp, rắc hành lá lên trên
• Cho ra bát và thưởng thức.

Nấm xào rau củ

Nguyên liệu chuẩn bị

• Nấm đông cô: 150 gram
• Nấm mỡ: 100 gram
• Cà rốt: 1 củ
• Cải xanh: ½ bông
• Hành tây: ½ củ
• Ớt chuông xanh: 1 quả
• Gia vị: dầu oliu, muối, hạt nêm chay (ít), tiêu.

Cách làm

• Nấm đông cô, nấm mỡ rửa sạch, cắt miếng vừa ăn.
• Cà rốt, bông cải xanh, hành tây, ớt chuông xanh rửa sạch, cắt miếng vừa.
• Cho dầu oliu vào chảo, phi thơm hành tây.
• Cho cà rốt, bông cải xanh, ớt chuông xanh vào rồi xào chín tới.
• Cho nấm vào xào khoảng 5 phút.
• Nêm gia vị vừa ăn.
• Tắt bếp, rắc tiêu lên trên.
• Cho ra đĩa và thưởng thức.

Salad nấm

Nguyên liệu chuẩn bị

• Nấm rơm: 100 gram
• Nấm bào ngư: 100 gram
• Bắp cải tím: ½ bắp
• Dưa chuột: ½ quả
• Cà chua: ½ quả
• Rau xà lách
• Gia vị: Dầu giấm, muối, tiêu.

Cách làm

• Nấm rơm, nấm bào ngư rửa sạch, luộc chín, xé nhỏ.
• Bắp cải tím, dưa chuột, cà chua rửa sạch, thái mỏng.
• Rau xà lách rửa sạch, để ráo.
• Trộn đều các nguyên liệu, rưới dầu giấm, muối, tiêu lên trên.
• Cho ra đĩa và thưởng thức.

Nấm nướng

Nguyên liệu chuẩn bị

• Nấm hương: 200 gram
• Dầu oliu
• Tùy chọn: húng tây, oregano,…
• Gia vị: muối, tiêu.

Cách làm

• Nấm hương rửa sạch, để ráo.
• Trộn nấm với dầu oliu, herbs, muối, tiêu.
• Xếp nấm lên khay nướng, nướng ở nhiệt độ 200°C trong khoảng 15-20 phút.
• Cho ra đĩa và thưởng thức.

Thực đơn nấm cho người tiểu đường hàng ngày

Bạn có thể lựa chọn các loại nấm khác nhau và kết hợp chúng vào thực đơn hàng ngày của mình. Dưới đây là một gợi ý thực đơn tham khảo:

• Bữa sáng: Cháo nấm linh chi gà ác, bánh mì đen kẹp nấm xào, 1 ly sữa không đường.
• Bữa trưa: Cơm gạo lứt, canh nấm rau củ, cá hấp, rau luộc.
• Bữa tối: Cơm gạo lứt, nấm xào thịt bò, thịt luộc, canh bí đỏ.

Lưu ý: Đây chỉ là thực đơn để tham khảo, bạn nên điều chỉnh cho phù hợp với sở thích và tình trạng sức khỏe của mình.

Lưu ý khi ăn nấm cho người tiểu đường

• Lựa chọn nấm tươi, sạch: Nên chọn nấm có nguồn gốc rõ ràng, không bị dập nát, có màu sắc tự nhiên.
• Chế biến đúng cách: Nên nấu chín nấm trước khi ăn để loại bỏ các chất độc hại có thể có.
• Không ăn quá nhiều: Lượng nấm ăn mỗi ngày cho người tiểu đường không nên quá 150 gram.
• Theo dõi đường huyết: Sau khi ăn nấm, bạn nên theo dõi đường huyết để điều chỉnh chế độ ăn cho người tiểu đường có nấm cho phù hợp.
• Nên ăn nấm đa dạng: để bổ sung đầy đủ dưỡng chất.
• Kết hợp ăn nấm với lối sống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ: Trước khi sử dụng nấm hoặc nếu có bất kỳ thắc mắc nào về việc ăn nấm khi bị tiểu đường, bạn nên trao đổi với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

Kết luận

Nấm là thực phẩm giàu dinh dưỡng, có lợi cho sức khỏe và hỗ trợ kiểm soát đường huyết hiệu quả. Nên bổ sung các loại nấm tốt cho người tiểu đường vào thực đơn hàng ngày của bạn để cải thiện sức khỏe và phòng ngừa tiểu đường.

Tuy nhiên, trước khi sử dụng bạn cần phải tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo an toàn.

Mặc dù bạn có thể dùng bất kỳ loại nấm nào có bán trên thị trường nếu mắc bệnh tiểu đường, nhưng bạn không nên bỏ qua 9 loại nấm tốt cho người tiểu đường mà Dược thảo Mailands sẽ giới thiệu với bạn qua bài viết sau đây