Hướng Dẫn Cách Nuôi Đông Trùng Hạ Thảo

Bạn muốn đang muốn tìm hiểu cách nuôi đông trùng hạ thảo?  Hiện nay, có hai phương pháp nuôi trồng đông trùng hạ thảo phổ biến: nuôi trên nhộng tằm và nuôi trên giá thể.

Tại bài viết: Hướng dẫn cách nuôi nấm đông trùng hạ thảo trên trên giá thể gạo lứt, Dược thảo Mailands sẽ cung cấp tới bạn thông tin chi tiết, dễ hiểu về kỹ thuật nuôi đông trùng hạ thảo tại nhà, từ khâu chuẩn bị đến khi thu hoạch, giúp bạn tự tin chinh phục loại nấm dược liệu quý giá này!

Hướng dẫn chi tiết quy trình nuôi đông trùng hạ thảo 

Giai đoạn 1: Chuẩn bị

1. Lựa chọn giống: Chọn mua giống đông trùng hạ thảo Cordyceps militaris chất lượng từ các cơ sở, đơn vị uy tín. Giống tốt sẽ có màu vàng cam tươi sáng, sợi nấm khỏe mạnh, không bị mốc, không bị nhiễm khuẩn.

2. Chuẩn bị giá thể: Nếu nuôi trồng trên nhộng tằm, cần chọn nhộng tằm khỏe mạnh, không bị bệnh. Nếu nuôi trồng trên giá thể nhân tạo, cần chuẩn bị gạo lứt, nước dừa, khoai tây,…không bị mốc hay sâu bệnh, theo tỷ lệ phù hợp.

• Khử trùng: Giá thể nuôi đông trùng hạ thảo cần được khử trùng bằng cách hấp hoặc tiệt trùng bằng nồi áp suất để loại bỏ vi khuẩn và nấm mốc.
• Cấy giống: Sau khi giá thể nguội, tiến hành cấy giống nấm vào giá thể. Cần cấy giống đều tay và đảm bảo giống tiếp xúc tốt với giá thể.

3. Môi trường nuôi trồng:

• Nhiệt độ: 18-22 độ C.
• Độ ẩm: 75-85%.
• Ánh sáng: Tránh ánh sáng trực tiếp

Giai đoạn 2: Nuôi sợi

• Môi trường nuôi cấy: Giá thể sau khi cấy giống cần được đặt trong phòng tối, có nhiệt độ từ 18-20 độ C và độ ẩm 75-80%, tránh ánh sáng trực tiếp.
• Thời gian nuôi cấy: Giai đoạn nuôi sợi kéo dài khoảng 10-15 ngày, cho đến khi sợi nấm lan đều khắp bề mặt giá thể.

Lưu ý:

• Vệ sinh tay và dụng cụ sạch sẽ trước khi cấy giống.
• Cấy giống trong môi trường sạch sẽ, tránh nhiễm khuẩn.

Giai đoạn 3: Tạo quả thể

Sau khoảng 2-3 tuần nuôi sợi, khi sợi nấm đã phát triển kín bề mặt giá thể, bạn có thể chuyển sang giai đoạn tạo quả thể.

• Kích thích tạo quả thể: Khi sợi nấm đã lan đều, cần chuyển giá thể sang phòng sáng, có nhiệt độ từ 18-22 độ C, độ ẩm 75-85% và ánh sáng nhẹ khoảng 1000 lux, khoảng 8-12 tiếng/ngày.
• Thời gian tạo quả thể: Giai đoạn này kéo dài khoảng 60-80 ngày, cho đến khi quả thể đông trùng hạ thảo phát triển hoàn chỉnh.

Lưu ý:

• Kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm chặt chẽ trong giai đoạn này.
• Tránh để ánh sáng trực tiếp chiếu vào quả thể.

Giai đoạn 4: Thu hoạch

• Dấu hiệu thu hoạch: Đông trùng hạ thảo có thể thu hoạch khi phần đầu quả thể chuyển sang màu vàng cam đậm và phần thân có màu vàng nhạt.
• Cách thu hoạch: Dùng tay hoặc dụng cụ chuyên dụng để tách quả thể đông trùng hạ thảo khỏi giá thể. Cần thực hiện nhẹ nhàng, tránh làm gãy quả thể.

Lưu ý: Thu hoạch khi quả thể chưa già bào tử để đảm bảo chất lượng.

Giai đoạn 5: Bảo quản

• Đông trùng sau khi thu hoạch cần được rửa sạch, phơi hoặc sấy khô ở nhiệt độ thấp (dưới 40 độ C) để bảo quản được lâu hơn.
• Đông trùng hạ thảo khô cần được bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.

Yêu cầu về môi trường nuôi trồng

Để nuôi trồng đông trùng hạ thảo thành công, đạt hiệu quả, cần đảm bảo các yếu tố về môi trường sau:

• Nhiệt độ: Nhiệt độ lý tưởng cho nuôi trồng đông trùng hạ thảo là từ 18-22 độ C.
• Độ ẩm: Độ ẩm lý tưởng là từ 75-85%.
• Ánh sáng: Trong giai đoạn nuôi sợi, cần giữ phòng tối. Trong giai đoạn tạo quả thể, cần ánh sáng nhẹ khoảng 1000 lux.
• Không khí: Phòng nuôi trồng cần được thông gió tốt để tránh nấm mốc phát triển.

Cách lựa chọn giống và nguyên liệu

• Giống: Nên chọn mua giống nấm Cordyceps militaris từ các cơ sở uy tín, đảm bảo chất lượng, có nguồn gốc rõ ràng.
• Nguyên liệu: Nếu nuôi trồng trên giá thể nhân tạo, cần chọn gạo lứt, nước dừa, khoai tây,… chất lượng tốt, không bị mốc, không bị nhiễm khuẩn.

Cách xử lý các vấn đề thường gặp khi chăm sóc đông trùng hạ thảo

Xử lý nấm mốc trong nuôi đông trùng hạ thảo

• Nguyên nhân là do môi trường nuôi trồng không sạch sẽ, độ ẩm quá cao.
• Để phòng tránh nấm mốc, cần khử trùng giá thể kỹ lưỡng trước khi cấy giống và giữ phòng nuôi trồng thông thoáng, loại bỏ ngay những lọ bị nhiễm nấm mốc.

Cách phòng bệnh cho đông trùng hạ thảo

• Nguyên nhân là do đông trùng hạ thảo có thể bị nhiễm vi khuẩn, virus, côn trùng gây hại,… một số loại bệnh như bệnh thối rễ, bệnh đốm lá,…
• Để phòng tránh bệnh, cần chọn giống khỏe mạnh, kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm và vệ sinh phòng nuôi trồng. Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hoặc các chế phẩm sinh học để phòng trừ bệnh tật.

Đông trùng hạ thảo không phát triển trong quá trình nuôi cấy

• Nguyên nhân là do nhiệt độ, độ ẩm không phù hợp, thiếu ánh sáng hoặc dinh dưỡng.
• Cách xử lý: Cần điều chỉnh nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng và bổ sung dinh dưỡng cho đông trùng hạ thảo.

Quả thể đông trùng hạ thảo bị biến dạng

• Nguyên nhân là do môi trường nuôi trồng không ổn định, thiếu oxy hoặc bị nhiễm khuẩn.
• Cách xử lý: Ổn định môi trường nuôi trồng, tăng cường thông gió và vệ sinh sạch sẽ.

Những lưu ý khi thu hoạch và bảo quản

• Thu hoạch đúng thời điểm: Thu hoạch khi quả thể đông trùng hạ thảo đã phát triển hoàn chỉnh, phần đầu chuyển sang màu vàng cam đậm.
• Sấy khô đúng cách: Sấy khô ở nhiệt độ thấp (dưới 40 độ C) để tránh làm mất chất dinh dưỡng trong đông trùng hạ thảo.
• Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát: Tránh ánh nắng trực tiếp và độ ẩm cao.

Tìm hiểu thêm:

• Hướng dẫn cách nuôi trồng nấm đông trùng hạ thảo trên nhộng tằm

Nuôi đông trùng hạ thảo chuẩn bị gì?

Nuôi cấy đông trùng hạ thảo đòi hỏi kỹ thuật cao và máy móc hiện đại, nhưng nếu làm đúng quy trình thì việc nuôi cấy thành công là không khó.

Sau đây là chi tiết các yêu cầu mà bạn cần chuẩn bị để nuôi đông trùng hạ thảo.

1. Yêu cầu đối với các thiết bị nuôi đông trùng hạ thảo

– Các loại dụng cụ thí nghiệm

Các dụng cụ cần để phúc vụ nuôi trồng đông trùng hạ thảo cần chuẩn bị bao gồm: Cân điện tử 4 số, que cấy vi sinh, bình tam giác, cốc đong

– Thiết bị tiệt trùng

Thiết bị dùng để bị tiệt trùng các dụng cụ trong quá trình nuôi đông trùng hạ thảo bao gồm:

• Tủ sấy đối lưu cưỡng bức
• Nồi hấp tiệt trùng

2. Các yêu cầu về hệ thống phòng nuôi cấy đông trùng hạ thảo

Để tiến hành nuôi trồng Đông trùng hạ thảo, chúng ta đáp ứng các điều kiện phòng nuôi đông trùng hạ thảo như sau:

1. Phòng cấy: Để thực hiện các khâu nhân giống đông trùng hạ thảo

• Trang bị hệ thống điều hòa thoáng mát
• Hệ thống đèn uv: để diệt khuẩn cả phòng
• Tủ cấy sinh học: Các công đoạn cấy và quá trình chuyển giống của nấm đông trùng đều được thực hiện trong các tủ cấy để đảm bảo an toàn.
• Các kệ, giá đựng đồ

Lưu ý:

Phòng cấy luôn được lau chùi, vệ sinh sạch sẽ bằng cồn 70 độ. Các nhân viên khi ra vào phòng cần trang bị đồ bảo hộ đầy đủ.

2. Phòng nuôi lắc: Phòng nhân giống dịch thể 

• Trang bị hệ thống điều hòa: duy trì nhiệt độ từ 22 – 24 độ C.
• Hệ thống chiếu sáng liên tục: kích thích bào tử nấm phát triển, tạo nên màu vàng đặc trưng của các bình giống cấp 2 Đông trùng hạ thảo.
• Hệ thống máy lắc: duy trì ở 150 – 170 vòng/ phút. Tốc độ và vòng lắc ảnh hưởng nhiều đến kích thước, mật độ và chất lượng của giống.

3. Yêu cầu về phòng ủ tối trong nuôi cấy đông trùng hạ thảo

• Hệ thống điều hòa, duy trì nhiệt độ từ 18-20 độ C.
• Cần che kín các cửa sổ, hạn chế ánh sáng, giúp kích thích hệ sợi nấm phát triển.

4. Phòng nuôi đông trùng hạ thảo

Các hộp nấm sau khi đã ăn kín bề mặt cơ chất, sẽ được chuyển sang phòng nuôi kích thích tạo quả thể. Hệ thống phòng nuôi của Mailands được trang bị đầy đủ:

• Điều hòa: duy trì nhiệt độ từ 18-24 độ C
• Hệ thống cấp ẩm tự động
• Các thiết bị đo nhiệt độ, độ ẩm: giúp theo dõi chính xác nhiệt độ, độ ẩm trong phòng nuôi. Đảm bảo môi trường thuận lợi nhất cho nấm phát triển.
• Hệ thống các kệ, giá nuôi
• Hệ thống chiếu sáng: đảm bảo tất cả các hộp nấm Đông trùng hạ thảo nhận được đủ ánh sáng.

Để Đông trùng hạ thảo có chất lượng cao nhất, phòng nuôi sẽ được điều chỉnh nhiệt độ, độ ẩm, thời gian chiếu sáng phù hợp với từng thời kỳ phát triển của nấm.

5. Phòng thu hoạch

Đông trùng hạ thảo sau 60 ngày nuôi cấy, sẽ được thu hoạch, phân chia ra các phần khác nhau. Và các phần có các hình thức chế biến khác nhau:

• Phần quả thể: chứa lượng lớn hoạt chất, và có giá nhất sẽ được sấy thăng hoa (sấy lạnh -50 độ C) để giữ nguyên hàm lượng chất.

• Các phần khác như: đế đông trùng hạ thảo, diềm đế đông trùng hạ thảo cũng cần được sấy nóng để pha trà hoặc ngâm rượu.

Các câu hỏi thường gặp:

1. Có thể nuôi đông trùng hạ thảo tại nhà không?

Có, bạn hoàn toàn có thể nuôi đông trùng hạ thảo tại nhà nếu nắm vững kỹ thuật và có đủ không gian, thiết bị cần thiết.

2. Giống nấm để nuôi nấm đông trùng hạ thảo là gì?

Giống nấm thường được sử dụng để nuôi cấy đông trùng nhân tạo là Cordyceps militaris.

3. Chi phí đầu tư nuôi đông trùng hạ thảo là bao nhiêu?

Chi phí đầu tư ban đầu phụ thuộc vào quy mô nuôi trồng. Nuôi trồng quy mô hộ gia đình có chi phí thấp hơn so với quy mô công nghiệp.

• Với những máy móc, thiết bị tầm khoảng 50.000.000 – 100.000.000 VNĐ.
• Diện tích nuôi phải đáp ứng tối thiểu 10 – 15m2/ 1 phòng.
• Giá nguyên liệu để trồng đông trùng không quá cao, dễ mua ngoài thị trường.

4. Mua giống đông trùng hạ thảo ở đâu?

Bạn có thể mua giống đông trùng hạ thảo tại Các viện nghiên cứu, trung tâm giống nấm, hoặc các trang trại đông trùng hạ thảo uy tín là những địa chỉ đáng tin cậy.

5. Kinh doanh đông trùng hạ thảo như thế nào?

Bạn có thể kinh doanh đông trùng hạ thảo bằng cách bán sản phẩm tươi, sản phẩm khô, hoặc chế biến thành các sản phẩm khác như trà đông trùng hạ thảo, rượu đông trùng hạ thảo,…

Lợi nhuận nuôi đông trùng hạ thảo có cao không?

Nuôi trồng đông trùng hạ thảo có thể mang lại lợi nhuận cao nếu bạn nắm vững kỹ thuật và có đầu ra ổn định.

Kết luận

Việc nuôi trồng đông trùng hạ thảo không chỉ là một trải nghiệm thú vị mà còn mang lại nhiều lợi ích về kinh tế. Quá trình nuôi trồng không quá khó khăn, phức tạp, nếu bạn nắm vững kỹ thuật và thực hiện đúng các bước.

Hy vọng rằng những thông tin trong bài viết này sẽ giúp bạn tự tin bắt tay vào trồng loại nấm quý này và thu được nhiều thành quả.

Tìm hiểu thêm:

Hướng dẫn: Cách Nuôi Đông Trùng Hạ Thảo Trên Nhộng Tằm

Quy trình sản xuất Đông trùng hạ thảo của Mailands có gì khác biệt?

Thăm quan khu nuôi trồng Đông trùng hạ thảo giữa lòng thủ đô Hà Nội cùng nghệ sĩ Xuân Hinh

Hướng dẫn chuyển giao công nghệ nuôi trồng đông trùng hạ thảo