Tìm hiểu Nấm mối tự nhiên: Địa điểm mọc, Cách hình thành và Giá bán

Trong rất nhiều loại nấm thì nấm mối là loại đặc biệt, được rất nhiều người ưa chuộng, xuất hiện khi mọc từ tổ mối với đặc điểm sinh sống độc đáo. Bài viết dưới đây, Dược thảo Mailands sẽ giới thiệu về nấm mối, từ địa điểm mọc, cách hình thành, các món ăn cũng như giá cả của nó. Mời bạn đọc cùng theo dõi!

1. Nấm mối là gì?

Nấm mối có tên tiếng Anh là Collybia albuminosa, thuộc họ Lyophyllaceae (Tên khoa học: Termitomyces albuminosus hoặc Macrolepiota albuminosa), là một loại nấm độc đáo chỉ mọc trong môi trường tự nhiên. Sự hình thành và sinh trưởng của nấm mối phụ thuộc vào nước bọt được mối thợ tiết ra và lan tỏa trong đất. Đặc biệt, nấm mối có khả năng mọc xa với khoảng cách lên đến vài mét, do mỗi con mối thợ để lại nước bọt nơi chúng đi.

Nấm mối tự nhiên được coi là có giá trị kinh tế cao do chỉ xuất hiện trong mùa, làm cho việc thu hoạch và tiêu thụ trở nên nhộn nhịp. Đối với những người thu hoạch nấm mối, việc tìm kiếm và thu hoạch thường diễn ra vào buổi sáng sớm (từ 3 đến 5 giờ sáng), khi nấm bắt đầu nở rộ.

Chú ý nhỏ: Một điều thú vị là tìm kiếm nấm mối vào ban đêm sẽ thuận lợi hơn, vì chúng có khả năng bắt sáng và tự động phát quang, cùng với không khí đặc biệt vào ban đêm, giúp nhận biết hương thơm độc đáo của nấm mối.

2. Nấm mối tự nhiên mọc như thế nào và mọc ở đâu?

Nấm mối, một loại nấm tự nhiên giàu dinh dưỡng, thường được tìm thấy ở vùng bán sơn địa và rừng núi (mọc gần các hàng rào, bờ tường, dưới tán cây,…đặc biệt là ở các khu rừng cao su). Đây là loại nấm thường nấp mình trong đám lá mục dưới gốc cây to, thường mọc thành đám và chúng mọc không có vị trí cụ thể, khiến cho việc tìm kiếm chúng trở nên khó khăn.

Nấm mối tự nhiên thường xuất hiện nhiều nhất trong khoảng 2-3 tháng trong năm, đặc biệt là vào mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 8 âm lịch. Chúng thường xuất hiện ở đất cao, gần ổ mối làm tổ và thời điểm rộ nhiều nhất thường là vào đầu tháng 6 âm lịch, đặc biệt là trong thời kỳ Tết Đoan ngọ. Vùng đồng bằng sông Cửu Long là nơi thường xuyên có sự xuất hiện của loại nấm này.

3. Đặc điểm nhận dạng nấm mối tự nhiên

Sau đây là một số đặc điểm hình thái đặc trưng của nấm mối tự nhiên:

• Nấm có kích thước nhỏ, thân nấm hình tròn, bên dưới nhỏ, bên trên phình to có màu trắng đục.
• Khi tai nấm mối tự nhiên chưa nở, mũ nấm màu nâu sáng cụp xuống, giống như dạng búp.
• Mũ nấm khi nở sẽ xòe hình tròn như ô dù, có màu trắng tươi.

4. Có những loại nấm mối nào?

Nấm mối phân thành 2 loại chính: nấm mối trắng tự nhiên và nấm mối đen. Cả hai đều đem lại hương vị độc đáo và cung cấp giá trị dinh dưỡng quan trọng, tuy nhiên, chúng khác nhau về màu sắc, hương vị, thành phần, hàm lượng dinh dưỡng…

Nấm mối trắng tự nhiên

• Chỉ tìm thấy ở những nơi có tổ mối dưới đất, không phải trên cây.
• Mặt ngoài xám với độ trơn nhất định, gốc nấm thường hơi ngả vàng.
• Mũ nấm mối tự nhiên có hình tròn, mặt trên phẳng và bề mặt mịn. Màu sắc có thể thay đổi từ trắng đến xám nhạt.
• Thân nấm dưới nhỏ, trên phình, hình trụ và có màu trắng.
• Về hình dáng và kích thước: thường có thân mảnh và dạng cuống, chiều cao dao động từ 3-10 cm, tùy thuộc vào điều kiện môi trường. Màu sắc của cây nấm thường là trắng hoặc màu trắng nhạt.
• Nơi mọc: nấm mối trắng thường mọc trên tổ mối hoặc trong môi trường ẩm ướt như vùng đất ẩm hoặc cây gỗ mục.
• Nghiên cứu cho thấy nấm mối trắng có lợi cho người bệnh tật và người lớn tuổi. Có thể cải thiện khả năng miễn dịch, chống tế bào ung thư và giảm đường huyết.

Nấm mối đen

• Nấm này thích hợp trên cây gỗ mục hoặc mùn cưa, đặc biệt là trong môi trường khép kín, ẩm ướt có thể kiểm soát nhiệt độ (dao động từ 26-28 độ C)
• Có chiều dài khoảng 10-15cm, bán kính thân nấm 0,5-1,5cm.
• Lớp ngoài đen, thịt trắng ngọt và giòn.
• Được ưa chuộng trong Đông Y và Tây Y với nhiều ứng dụng đặc biệt.
• Sử dụng làm nguyên liệu cho các món ăn ngon với vị giòn, thân chắc và hương thơm.

Cả 2 loại nấm mối đều mang lại nhiều lợi ích dinh dưỡng, tùy thuộc vào sở thích và mục đích sử dụng, bạn có thể lựa chọn loại nấm phù hợp cho nhu cầu bữa ăn của mình.

5. Lợi ích của nấm mối tự nhiên

Điều hoà kinh nguyệt cho phụ nữ

Theo các tư liệu từ thời xưa, thời kỳ phong kiến Trung Quốc, các thái y đã sử dụng loại nấm quý này để điều hoà kinh nguyệt và làm đẹp da cho các phi tần trong cung. Nấm mối nổi bật với ưu điểm là những vấn đề liên quan đến rối loạn kinh nguyệt.

Tăng cường sức đề kháng

• Nấm mối tự nhiên cung cấp nhiều dinh dưỡng, giúp tăng cường sức đề kháng.
• Hàm lượng vitamin và khoáng chất cao hỗ trợ phòng ngừa bệnh gió mùa và tăng cường sức khỏe tổng thể.

Giúp chắc khỏe xương

• Nấm mối tự nhiên là nguồn protein, sắt, canxi và khoáng chất, giúp hấp thụ và bồi bổ sức khỏe xương khớp.
• Có lợi cho người cao tuổi và người ốm.

Ngừa ung thư

Sử dụng nấm mối tự nhiên thường xuyên có thể ức chế sự phát triển của khối u và virus, giúp tăng tỉ lệ điều trị bệnh ung thư và kéo dài thời gian di căn.

Giúp tăng tiết sữa cho các mẹ sau sinh

Nấm mối không chỉ là nguồn dinh dưỡng quý báu mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho phụ nữ, đặc biệt là các bà mẹ đang bỉm sữa. Đơn giản hóa việc chuẩn bị bữa ăn, thêm nấm mối vào canh hầm với thịt và các nguyên liệu như khoai sọ, bí đỏ giúp tăng cường sức khỏe và ổn định lượng sữa cho bé.

Giúp thiểu lượng đường

Hàm lượng Phốt Pho trong nấm mối tự nhiên có khả năng hạ đường huyết, hữu ích cho người mắc bệnh tiểu đường.

Một số công dụng khác

• Nấm mối tự nhiên hỗ trợ điều trị các vấn đề cơ thể như thanh nhiệt, giải độc, nhuận tràng…
• Giúp điều hòa hệ thần kinh, giảm stress, cải thiện chất lượng giấc ngủ.
• v…v.

6. Những món ăn được chế biến từ nấm mối tự nhiên

Nấm mối nướng giấy bạc

Nguyên liệu chuẩn bị

• Nấm mối: 400 gram
• Giấy bạc
• Gia vị: Muối, ớt, hành lá, đường, hạt nêm, dầu ăn, tiêu xanh.

Cách chế biến

• Nấm mối đem rửa sạch ngâm với nước muối loãng rồi vớt ra để ráo.
• Cho vào một cái tô với các nguyên liệu: hành lá, ớt, muối, đường, hạt nêm, tiêu xanh nhuyễn, dầu ăn, rồi trộn đều.
• Lấy nấm cho vào trộn cho ngấm gia vị.
• Trải giấy bạc và cho nấm lên trên, cuộn lại và bỏ vào lò nướng.
• Thời gian nướng tầm 20 phút ở nhiệt độ 200 độ C.

Lưu ý: Không nướng quá lâu sẽ làm mềm và mất vị ngon

Nấm mối tự nhiên xào với mướp

Nguyên liệu chuẩn bị

• Nấm mối: 200 gram
• Mướp: 1 trái
• Gia vị: Đường, muối, tiêu, nước mắm, hành ngò…

Cách chế biến

• Nấm mối cạo vỏ ngoài, đem rửa rồi để ráo.
• Mướp gọt bỏ vỏ, rửa sạch, cắt miếng vừa ăn.
• Hành ngò cắt từng khúc.
• Bắc chảo lên bếp, phi hành tỏi trên chảo nóng, cho nấm vào xào với lửa lớn
• Nêm một ít đường, hạt nêm và nước mắm rồi cho mướp vào xào cùng
• Nêm lại cho vừa khẩu vị và nấu tiếp 3-5 phút thì tắt bếp
• Cho hành ngò và tiêu vào và thưởng thức.

Cháo nấm mối nấu với tôm

Nguyên liệu chuẩn bị

• Gạo: 100 gram
• Nấm mối: 2 lạng
• Tôm tươi: 30 gram
• Gia vị: Nước mắm, muối, hạt nêm, hành lá.

Cách chế biến

• Ngâm gạo tẻ khoảng 30 phút cho mềm, rồi xả kỹ với nước, trộn với hành tím thái nhỏ, để ráo nước rồi đem rang đều, đến khi hạt gạo khô chuyển vàng.
• Dùng một cái nồi nấu nước sôi, cho gạo vào để hầm kỹ thành cháo nhừ
• Nấm mối rửa sạch rồi đem phi với hành tím trên chảo dầu nóng.
• Tôm bóc vỏ, rửa sạch rồi băm nhuyễn với hành tím, vò viên rồi ướp khoảng 5-10 phút với nước mắm và hạt nêm cho thấm gia vị.
• Dùng lại chiếc chảo trên, phi hành rồi cho tôm vào đảo đều đến khi tôm chín, dậy mùi thơm là ngưng.
• Khi nồi cháo đã nhừ, cho tôm và nấm vào cùng, nêm nếm thêm gia vị cho vừa ăn, đảo đều cho các vị hòa quyện với nhau rồi tắt bếp và thưởng thức.

Nấm mối tự nhiên nấu canh rau

Nguyên liệu chuẩn bị

• Rau lang: 1 bó
• Nấm mối: 100 gram
• Gia vị: Đường, muối, tiêu, nước mắm, hạt nêm…

Cách chế biến

• Nấm mối cắt gọn sạch sẽ ngâm với nước muối loãng, sau đó vớt ra để ráo.
• Rau lang rửa sạch thái từng khúc khoảng 3cm
• Cho nước vào nồi rồi đun sôi, nêm thêm bột nêm.
• Cho rau lang đã thái khúc cùng nấm vào, nêm nếm cho vừa.
• Khi nồi sôi khoảng 5 phút thì tắt bếp và cho canh ra tô và thưởng thức.

Ngoài những món nêu trên, các món ăn từ nấm mối mà bạn có thể tham khảo như sau:

• Nấm mối xào tỏi: Kết hợp với cơm, đặc trưng ẩm thực miền Nam.
• Nấm xào gia vị: Thích hợp cho việc đông lạnh và sử dụng dần.
• Nấm mối xào lá lách.
• Nấm kho thường hoặc nấm kho cùng nước cốt dừa.
• Nấm luộc chấm mắm: Rất ngon khi cuốn với rau sống và bún chấm mắm tỏi.
• Cháo thịt (gà, vịt) hoặc cháo hành với nấm mối.
• Nấm mối ướp nước tương.
• Bánh canh, súp nấm mối với thịt cua và trứng cút.

Lưu ý nhỏ: vì nấm mối có tính hàn cao, nên dùng khi còn nóng và không kết hợp với đồ lạnh để tránh tình trạng tiêu chảy và đau bụng.

Bạn có thể tham khảo những món ăn chế biến từ nấm

• Những món ăn phổ biến, hấp dẫn từ nấm hoàng đế
• Top 4 món ăn từ nấm hoàng kim ngon nuốt lưỡi
• Cách chế biến Nấm linh chi nâu
• Chế biến nấm linh chi vàng

7. Giá cả và Địa chỉ mua nấm mối

Nấm mối không chỉ là một nguồn thực phẩm tốt và bổ dưỡng, mà còn là loại thực phẩm có giá trị kinh tế cao, nên nhiều người nội trợ cũng quan tâm đến vấn đề giá cả.

Hiện nay, giá của loại nấm này trên thị trường có sự đa dạng và phụ thuộc vào nhiều yếu tố như giai đoạn mùa màng, địa điểm mua, hình dáng nấm, loại nấm…

• Ở chợ đồng bằng sông Cửu Long: Giá khoảng 300.000 – 500.000 đồng/1 kg.
• Nếu thu mua trực tiếp tại vườn, giá nấm mối có thể là khoảng 200.000 – 400.000 đồng/kg.
• Các siêu thị, cửa hàng thành phố lớn: giai đoạn đầu mùa dao động từ 500.000 – 1.000.000 đồng/1 kg. Còn ở giai đoạn giữa và cuối mùa, giá có thể thấp hơn và dao động trong khoảng 200.000 đồng/kg.

Nấm mối đen thường có giá rẻ hơn, được đóng gói sẵn với giá khá đa dạng

• Khay 200gram giá khoảng 81.000 đồng
• hộp 500g giá khoảng 195.000 đồng
• hộp 1kg giá khoảng 380.000 đồng

Nếu ở địa điểm của bạn không có cửa hàng nào cung cấp nấm mối tự nhiên, bạn vẫn có thể mua nấm mối đen nuôi trồng. Loại nấm này không chỉ có hương vị ngon không kém, mà giá thành cũng thường rẻ hơn so với nấm tự nhiên. Hoặc bạn có thể tìm mua online tại những cơ sở uy tín, đảm bảo chất lượng.

Kết luận

Và đó là những thông tin về nấm mối tự nhiên mà Dược thảo Mailands muốn chia sẻ. Hi vọng rằng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về loài nấm này và có thêm ý tưởng để chế biến những món ăn ngon từ nấm mối, làm cho bữa ăn gia đình trở nên phong phú và dinh dưỡng.