So sánh Sâm Bố Chính và Sâm Hàn Quốc: Sự khác biệt và lựa chọn dành cho bạn

Sâm là một trong những thảo dược quý hiếm với nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Trong thế giới của các loại sâm, sâm Bố Chính và sâm Hàn Quốc nổi bật như những sản phẩm tốt cho sức khỏe tại Việt Nam. Tuy nhiên, hai loại sâm này cũng có những điểm khác biệt quan trọng mà bạn nên xem xét trước khi quyết định sử dụng.

Trong bài viết này, Dược thảo Mailands sẽ so sánh sâm Bố Chính và sâm Hàn Quốc và giúp bạn hiểu rõ và lựa chọn loại sâm phù hợp với bản thân mình.

Tổng quan về Sâm Bố Chính và Sâm Hàn Quốc

Sâm Bố Chính là gì?

Sâm Bố Chính, được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như sâm thổ hào, sâm báo, và có tên khoa học là Hibiscus sagittifolius Kurz, thuộc vào họ bông Malvaceae. Đây là một loại thảo dược quý báu được phát hiện ban đầu khoảng 300 năm trước tại vùng đất Bố Chính. Ngày nay bao gồm các huyện Quảng Trạch, Tuyên Hóa, Bố Trạch, Minh Hóa và thị xã Ba Đồn thuộc tỉnh Quảng Bình. Sâm Bố Chính còn nổi tiếng dưới cái tên quen thuộc “sâm tiến vua” bởi đã từng được sử dụng để tiến vua chúa trong triều đình nhà Nguyễn.

Theo các tài liệu, sâm Bố Chính phân bố chủ yếu tại các tỉnh thuộc miền Trung từ Thanh Hóa đến Phú Yên. Ngoài ra, còn tìm thấy ở một số tỉnh miền núi phía Bắc như Sơn La, Hòa Bình, và nhiều nơi khác. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đánh giá rằng chỉ tại Quảng Bình, nơi có khí hậu khắc nghiệt nhất Việt Nam, sâm Bố Chính mới đạt được chất lượng tối ưu và giữ được những giá trị quý báu của nó.

Tìm hiểu thêm: Sâm bố chính – Vị thuốc vàng cho sức khoẻ con người

Sâm Hàn Quốc là gì?

Sâm Hàn Quốc, được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như sâm Cao Ly, Nhân sâm Hàn Quốc, có tên khoa học  là Panax ginseng C. A. Meyer. Loại sâm này thuộc Giới Thực vật (Plantae), Bộ Hoa tán (Apiales), Họ Nhân sâm (Araliacae), Chi Sâm (Panax). Tên gọi “nhân sâm” của loại dược liệu này xuất phát từ hình dáng bên ngoài của củ sâm, mà có hình dáng gần giống với hình dáng của con người.

Người Hàn Quốc gọi nhân sâm là “insam”, và nó được coi là một trong những loại dược liệu quý nhất, thường được người dân địa phương mệnh danh là “thuốc tiên của các loại thuốc”.

Sâm Hàn Quốc chủ yếu phân bố tại khu vực bán đảo Triều Tiên. Trong đó, nhân sâm Geumsan nổi bật với hàm lượng Ginsenoside vượt trội so với các giống sâm khác, được xem là loại sâm Hàn Quốc có chất lượng tốt nhất. Geumsan thường được gọi là thủ phủ của nhân sâm Hàn Quốc, vì nơi đây tập trung bày bán hầu hết mọi loại sâm, và là nơi sản xuất và phân phối hàng đầu của nhân sâm trong nước.

So sánh Sâm Bố Chính và Sâm Hàn Quốc

Tiếp theo, Dược thảo Mailands sẽ so sánh Sâm bố chính và Sâm Hàn Quốc dựa trên ba tiêu chí sau: đặc điểm hình dáng, thành phần dược tính và lợi ích cho sức khoẻ.

Đặc điểm

1. Sâm Bố Chính

Sâm bố chính là một loài thân thảo rất bền bỉ, thường mọc thẳng đứng nhưng có thể tựa vào các cây xung quanh. Chiều cao của cây có thể đạt khoảng 1 mét hoặc thậm chí cao hơn.

Rễ của sâm bố chính có màu sắc từ trắng nhạt đến vàng nhạt và có đường kính khoảng từ 1,5 đến 2 centimet. Nhiều rễ có hình dáng khá đặc biệt, rất giống với hình dạng của con người như nhân sâm. 

Lá của cây sâm bố chính thường ở phần gốc có hình dạng trái xoan, còn phần cuối của lá có thể hình tim hoặc mũi tên, và không có đầu nhọn. Lá ở phần trên của cây thường hẹp hơn so với phần gốc. Mặt trên của lá có thể có lông, hoặc có hình dạng giống như hình sao. 

Hoa của sâm bố chính thường có màu hồng, đỏ hoặc một tí màu vàng, thường nở đơn độc tại vị trí kẽ lá và có đường kính lên đến 8 centimet.

2. Sâm Hàn Quốc

Sâm Hàn Quốc là một loài cây có tuổi thọ lâu dài, thường có chiều cao khoảng 0,6 mét. Rễ của Sâm Hàn Quốc phát triển thành một củ lớn, được chia thành ba phần khác nhau: phần đầu của rễ (chồi để mọc thành thân mới), thân rễ (có nhiều thịt, giống hình dáng phần đầu và thân của con người nên thường được gọi là nhân sâm). Ở cuối phần thân rễ củ của Sâm Hàn Quốc thường có nhiều rễ con bám vào, gọi là tu sâm.

Lá của cây Sâm Hàn Quốc mọc xung quanh cây, có cuống dài. Chúng là loại lá kép và bao gồm nhiều lá chét mọc thành hình dáng giống chân vịt.

Hoa của cây Sâm Hàn Quốc có hình dạng tán và thường mọc tại đầu các cành. Chúng có màu xanh nhạt và bao gồm 5 cánh hoa và 5 nhị hoa.

Quả của Sâm Hàn Quốc là loại quả mọng, hơi phẳng và to bằng hạt đậu xanh. Khi chín, quả có màu đỏ và bên trong thường chứa 2 hạt.

Thành phần dược tính

1. Sâm Bố Chính

Toàn bộ phần củ sâm bố chính là bộ phận được sử dụng để chế biến thành thuốc.

Rễ của sâm bố chính có chứa phytosterol, coumarin, acid béo, acid hữu cơ, đường và các hợp chất uronic. Hàm lượng lipid là 3,96% và bao gồm các loại như myristic, acid palmitic, acid stearic, acid oleic, acid linoleic, và acid linolenic. Hàm lượng protein toàn phần trong sâm bố chính là 0,23 gram. Sâm bố chính còn chứa 11 loại acid amin, bao gồm histidine, arginine, threonine, alanine, proline, tyrosine, valine… Hàm lượng tinh bột trong nó là 15,14% và chất nhầy chiếm 18,92% tổng khối lượng. Ngoài ra, sâm bố chính còn chứa một số nguyên tố như Na, Ca, Mg, và Al…

Tìm hiểu thêm: Hướng dẫn cách làm sâm bố chính ngâm rượu

2. Sâm Hàn Quốc

Phần chính của cây sâm Hàn Quốc sử dụng để làm thuốc là phần rễ củ và các rễ con bám vào.

Sâm Hàn Quốc chủ yếu bao gồm các hợp chất Ginsenoside có khung Dammaran như Ginsenoside Ro, Re, Rg1, Rg2, Rg3, Rh1, Rh2, Ra1, Ra2. Bên cạnh đó, sâm còn có các thành phần Malonyl Ginsenoside Rb1, Rb2, Rc và Rd. Ngoài ra, Sâm Hàn Quốc còn chứa 7 loại hợp chất nhóm Polyacetylene cùng với 17 loại axit béo như axit panmitic, axit stearic, axit oleic và một số loại axit khác – trong đó có 8 loại axit cần thiết cho cơ thể. Hơn nữa, sâm còn có 20 loại nguyên tố vi lượng như Sắt (Fe), Mangan (Mn), Coban (Co), Selen (Se), Kali (K), cùng với các chất đường bột và tinh dầu.

Lợi ích sức khoẻ

1. Sâm Bố Chính

Theo y học cổ truyền, sâm bố chính được cho là có vị ngọt, tính mát và có nhiều tác dụng quan trọng. Sâm được sử dụng để điều trị ho, hạ sốt, cung cấp bổ sung dưỡng chất cho cơ thể, tăng cường chức năng tiêu hóa, điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, và hỗ trợ trong việc điều trị một số bệnh về ung thư. Từ xa xưa, sâm bố chính đã được xem là một sản vật quý giá của vùng địa phương và thậm chí có tên trong danh sách những sản vật được dùng để tiến vua.

Công dụng của Sâm bố chính đối với sức khoẻ cụ thể là:

• Bổ tỳ vị.
• Thanh nhiệt.
• Dưỡng ẩm.
• Bổ máu.
• Nhuận phế.
• Hỗ trợ quá trình tiêu hóa và sinh tân dịch. 
• Điều trị suy nhược cơ thể, thiếu máu, suy dinh dưỡng.
• Điều trị mất ngủ, động kinh.
• Điều trị rối loạn kinh nguyệt.
• Điều trị lao phổi ở trẻ em.
• Điều trị hen suyễn, ho.
• Điều trị sốt, ra nhiều mồ hôi, mỏi lưng.
• Điều trị trì trệ tiêu hóa.
• Điều trị suy giảm sinh lý và các bệnh khác.

2. Sâm Hàn Quốc

Theo Đông y, Sâm Hàn Quốc những công dụng sau:

• Sâm Hàn Quốc có tác dụng bảo vệ sức khỏe, chống suy nhược cơ thể và tăng cường sức đề kháng cho con người, đặc biệt là đối với những người có cơ địa yếu, suy nhược, người mới ốm dậy, bệnh nhân sau phẫu thuật và người cao tuổi.
• Sâm còn có khả năng giúp da dẻ trở nên hồng hào và có tính nóng giúp làm ấm cơ thể. Sâm Hàn Quốc cũng có tác dụng điều hòa huyết áp và kiểm soát đường huyết, giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và giúp người dùng ăn ngon hơn.
• Sâm có khả năng cải thiện giấc ngủ, giúp ngủ sâu và ngăn ngừa sự suy giảm trí nhớ ở người cao tuổi.
• Sâm giúp tăng cường khả năng nhận thức và tư duy, cải thiện trí nhớ và giúp đầu óc minh mẫn, tỉnh táo.
• Ngoài ra, sâm Hàn Quốc còn tăng cường sinh lý, hỗ trợ tình trạng rối loạn cương dương và xuất tinh sớm ở nam giới..

So sánh Sâm Bố Chính và Sâm Hàn Quốc: Lựa chọn nào dành cho bạn?

Khi so sánh Sâm Bố Chính và Sâm Hàn Quốc về chất lượng, thành phần dược tính và lợi ích sức khoẻ, Sâm Bố Chính có thể được đánh giá tương đương với nhân sâm Hàn Quốc. Hiện tại, trong danh sách các giống sâm quý tại Việt Nam, Sâm Bố Chính đứng thứ hai về chất lượng, chỉ sau Sâm Ngọc Linh.

Hơn nữa, về giá thành, Sâm bố chính có giá cả mềm hơn so với Sâm Hàn Quốc.

Giá thành của Sâm bố chính và Sâm Hàn Quốc trên thị trường dao động tuỳ thuộc chất lượng và người bán. Bạn có thể tham khảo giá và so sánh Sâm Bố Chính và Sâm Hàn Quốc như sau:

Sâm bố chính:

• Loại 5 – 7 củ/1kg có giá khoảng 1.050.000 đồng.
• Loại 8 – 11 củ/1kg có giá khoảng 670.000 đồng.
• Loại 12 – 16 củ/1kg có giá khoảng 480.000 đồng.
• Loại 18 – 20 củ/1kg có giá khoảng 350.000 đồng.

Sâm Hàn Quốc:

• Nhân sâm tươi Hàn Quốc loại 6 củ/1kg có giá khoảng 3.200.000 đồng.
• Nhân sâm tươi Hàn Quốc loại 5 củ/1kg có giá khoảng 3.600.000 đồng.
• Nhân sâm tươi Hàn Quốc loại 4 củ/1kg có giá khoảng 4.200.000 đồng.
• Nhân sâm khô Hàn Quốc có giá dao động từ 700.000 – 8.000.000 đồng.

Kết luận

Sâm Bố Chính và sâm Hàn Quốc đều là những thảo dược quý giá với nhiều lợi ích cho sức khỏe. Quyết định lựa chọn loại sâm nào cần dựa trên mục tiêu sử dụng, lợi ích sức khoẻ và cả khả năng tài chính của cá nhân.

Hy vọng với những so sánh Sâm Bố Chính và Sâm Hàn Quốc trên đây của Dược thảo Mailands sẽ giúp bạn có thêm những thông tin hữu ích về hai loại sâm này và lựa chọn loại sâm phù hợp nhất cho bản thân và gia đình.