Nấm hoàng đế là gì? Những tác dụng nấm hoàng đế mang lại

Mặc dù đã xuất hiện ở Việt Nam từ khoảng năm 2004, nhưng Nấm Hoàng Đế vẫn giữ nguyên sự mới mẻ đối với đa số người tiêu dùng Việt. Tên của loại nấm này cũng khá xa lạ khi so sánh với một số loại nấm ăn phổ biến khác.

Trên thế giới, có hơn 70 ngàn chủng loại nấm, bao gồm nấm dược, nấm ăn được và nấm độc không thể ăn được. Nấm Hoàng Đế thuộc nhóm nấm ăn được, nằm trong hệ thống chánh đạo và là một món ăn hấp dẫn và ngon miệng.

Trong bài viết này, Dược thảo Mailands sẽ giới thiệu sâu hơn về loại nấm này. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu nấm hoàng đế là gì và những tác dụng mà nó mang lại nhé!

1. Tìm hiểu chung về nấm hoàng đế

Nấm hoàng đế có nhiều tên gọi khác nhau như nấm sữa, nấm trắng sữa, nấm milky,… nó có tến tiếng anh là Milky Mushroom, tên khoa học là Calocybe indica. Loài nấm này có nguồn gốc từ Tây Bengal, miền đông Ấn Độ, nơi mà người dân thường thấy chúng mọc dày đặc 2 bên ven đường ở một số tiểu bang của họ.

Loại nấm này thường chỉ xuất hiện sau mùa hè, sau những cơn mưa, khi độ ẩm cao và khí hậu hơi lạnh. Ngày nay, chúng thường mọc tự nhiên ở các quốc gia nhiệt đới, trong đó có Việt Nam, vì chúng được du nhập vào từ năm 2004.

Nấm hoàng đế đã trở thành một món ăn không thể thiếu của nhiều người, với sự thương mại và sự xuất hiện ở nhiều quốc gia trên thế giới. Được nghiên cứu từ những năm 1974 tại Calcutta, các nhà khoa học như RP Purkayastha và Aindrila Chandra đã ghi nhận nhiều điều thú vị về loại nấm này.

Krishnamoorthy AS và Bala V, những nhà thực vật học, cũng chú ý đến sự phát triển của Nấm hoàng đế ở Tamil Nadu vào giữa những năm 1990. Kể từ đó, họ quyết định sản xuất và thương mại rộng rãi loại nấm này.

2. Nấm hoàng đế có hình dạng như thế nào?

Với thân hình một màu trắng tinh như sữa tươi, từ phần mũ đến gốc, nên nấm hoàng đế thường được gọi là nấm sữa hoặc nấm trắng sữa. Mặc dù chỉ có một loại, nhưng chúng có thể xuất hiện ở vài hình dạng khác nhau. Mặc dù không rõ nguồn gốc của sự biến đổi này là do yếu tố gen hay điều kiện nuôi trồng tại từng vùng khác nhau. Cụ thể, có 3 loại chính:

• Loại nhỏ có thân nhỏ, mũ nhỏ hoặc mũ to.
• Loại vừa có thân và mũ cỡ vừa.
• Loại to có thân to và mũ to hoặc mũ nhỏ.

Mũ nấm hay còn gọi là nắp nấm, có bán kính lớn nhất, hình dạng giống như ô dù, có thể rộng từ 10 – 14 cm. Khi còn non, mũ nấm có hình dạng lồi và dần trở nên phẳng khi trưởng thành. Phía trên mũ nấm còn có một lớp biểu bì (hay còn gọi lớp da) có thể dễ dàng bong ra.

Các tấm màng bên dưới mũ nấm đều màu trắng, nhưng khi trưởng thành, màu sẽ biến đổi nhẹ và trở nên đậm hơn. Thân nấm có hình dạng trụ cao, thường dài khoảng 10 cm khi đạt mức trưởng thành.

Phần đế dưới thân có hình dạng bầu, giống như bóng đèn, với chiều rộng tầm 1.8 cm ở đỉnh, 3.5 cm ở giữa và khoảng 2.4 cm ở đáy.

3. Thành phần dinh dưỡng của nấm hoàng đế

Nấm hoàng đế là một trong những loại nấm ăn có thành phần dinh dưỡng dồi dào, phong phú. Chúng có nhiều đạm, chất xơ, vitamin, … nên được sự quan tâm và ưa chuộng trong ẩm thực hàng ngày của nhiều gia đình. Thành phần dinh dưỡng của nấm hoàng đế bao gồm:

• Protein: Cung cấp chất đạm cho cơ thể.
• Lipid: Được tìm thấy trong nấm, đóng vai trò quan trọng trong chế độ dinh dưỡng.
• Carbohydrate: Là nguồn năng lượng quan trọng.
• Vitamin A, B, C, E: Các loại vitamin giúp hỗ trợ nhiều chức năng của cơ thể, từ sức khỏe tim mạch đến chống ô nhiễm tế bào.
• Khoáng chất như Phosphorus (P), Kali (K), Canxi (Ca), Selen (Se), Sắt (Fe), Kẽm (Zn), Chitin: Cung cấp khoáng chất quan trọng cho sự phát triển và duy trì cơ thể.
• Nhóm vitamin B trong nấm hoàng đế hỗ trợ hệ thống tuần hoàn máu và tim mạch, trong khi vitamin C chống tăng đường huyết, đặc biệt hữu ích cho những người có vấn đề tiểu đường.

Đáng chú ý, hàm lượng vitamin của nấm hoàng đế cao hơn so với nấm bào ngư, làm cho chúng trở thành một lựa chọn dinh dưỡng tốt với lượng calo thấp, phù hợp cho chế độ ăn kiêng, giảm cân.

Về mặt hoạt tính sinh học, nấm hoàng đế chứa nhiều Ergothioneine, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ bảo vệ cơ thể khỏi tác động của gốc tự do và các chất kháng oxy hóa khác.

4. Nấm hoàng đế có những tác dụng gì?

Nấm hoàng đế, mặc dù là một loại nấm ăn, nhưng lại có giá trị dược tính đáng kể và cao, có thể được coi là một thượng phẩm. Tuy nhiên, thành phần dược tính trong loại nấm này không ổn định, phụ thuộc vào nguồn gốc gen, phương pháp nuôi trồng và môi trường phát triển.

Thực tế cho thấy, nấm hoàng đế mang đến nhiều tác dụng hữu ích như sau:

• Tăng cường khả năng miễn dịch hiệu quả.
• Có khả năng kháng ung thư và chống virus
• Hỗ trợ sức khỏe tim mạch và cải thiện các tình trạng bệnh tim mạch.
• Hỗ trợ gan giải độc và tăng cường chức năng gan một cách hiệu quả.
• Tăng cường chống lão hóa và loại bỏ gốc tự do.

Ngoài ra, nấm hoàng đế còn mang đến nhiều tác dụng khác, làm cho nó trở thành một nguồn dưỡng chất quý giá cho sức khỏe và phòng ngừa nhiều loại bệnh.

5. Những ai nên sử dụng nấm hoàng đế

Nấm hoàng đế, mặc dù là một món ăn ngon, nhưng đối với những người có dấu hiệu sức khỏe không ổn định hoặc có nhu cầu khác, có thể trở thành một nguồn dưỡng chất hữu ích. Dưới đây là một số trường hợp mà việc sử dụng loại nấm này có thể mang lại lợi ích

• Dành cho những người thích ăn nấm, muốn bảo vệ sức khỏe và tăng cường sức đề kháng để phòng bệnh, ngăn ngừa ung thư.
• Cho những người bị bệnh ung thư đã phẫu thuật hoặc đang trong giai đoạn điều trị bằng hóa chất hoặc xạ trị, có thể hỏi ý kiến bác sĩ để bổ sung nấm, giúp hỗ trợ sức khỏe.
• Đối với những người có tiểu sử về bệnh tiểu đường hoặc cao huyết áp, ăn uống lành mạnh, bổ sung nấm cùng với rau xanh, củ, quả và hạt chứa chất xơ cao có thể giúp ổn định huyết áp.
• Người được chuẩn đoán hoặc đang mắc bệnh tim mạch nên thường xuyên ăn nấm để cải thiện cholesterol, hệ tuần hoàn máu, tim mạch và duy trì huyết áp ổn định.
• Cho những người có tiểu sử về tai biến mạch máu não, việc bổ sung nấm và giảm tải cholesterol, mỡ máu có thể đem lại lợi ích.
• Những người phải làm việc trong môi trường có hóa chất độc hại hoặc không khí ô nhiễm nên ăn nấm để hỗ trợ chức năng thải độc và bảo vệ gan.
• Người có tiểu sử gan nhiễm mỡ hoặc viêm gan do lối sống không lành mạnh cần tăng cường ăn nấm và giảm thịt để cải thiện chức năng gan.

6. Nấm hoàng đế nấu món gì ngon?

Nấm hoàng đế có hình dạng giống như nấm đùi gà, điều này làm cho chúng trở nên cực kỳ thích hợp cho các món nướng, là lựa chọn ưu tiên. Ngoài ra, chúng cũng phù hợp cho các món xào, canh, hay chế biến trong các món lẩu.

Dưới đây là một số cách bạn có thể chế biến nấm hoàng đế mà bạn có thể tham khảo:

• Nấm hoàng đế nướng mỡ hành với bơ hoặc phô mai.
• Nấm hoàng đế xào sa tế hoặc xào chay.
• Canh nấm hoàng đế hầm thịt thơm.
• Nấm hoàng đế xào thịt heo cay.

Tìm hiểu thêm: Những món ăn phổ biến, hấp dẫn từ nấm hoàng đế

7. Cách bảo quản nấm hoàng đế

Nấm hoàng đế là một loại nấm bảo quản không quá khó, tương tự như nhiều loại nấm tươi thông dụng khác. Bạn có thể lưu trữ loại nấm này trong khoảng 5-7 ngày ở nhiệt độ tủ lạnh hoặc tủ mát, với mức nhiệt độ từ 1-5 độ C. Việc sử dụng nấm trong vòng 3 ngày đầu sẽ mang lại trải nghiệm tốt nhất.

Tốt nhất là nên sử dụng nấm ngay sau khi mua về để đảm bảo vị ngon nhất và giữ được nhiều dinh dưỡng nhất. Nấm sẽ có hương vị ngọt nhất và chất dinh dưỡng tối ưu khi được tiêu thụ trong giai đoạn đầu. Nếu để lâu, nấm có thể mất đi độ ngọt và vị ngon, giảm chất dinh dưỡng một cách đáng kể.

Trước khi chế biến, hãy đảm bảo giữ cho nấm hoàn toàn khô ráo bằng cách đặt chúng trong túi và để trong tủ lạnh. Tránh việc rửa nấm trước khi bảo quản, vì điều này có thể làm cho chúng hút nước, trở nên ẩm và mất độ giòn, cũng như làm giảm hương vị và chất dinh dưỡng, làm mất đi sự tươi ngon ban đầu.

8. Cách trồng nấm hoàng đế

Nấm hoàng đế hiện nay đã được thuần hóa giống để có thể nuôi trồng trong môi trường nông nghiệp, tương tự như nhiều loại nấm khác, đồng thời rất phù hợp để trồng tại nhà.

Đây là một loại nấm dễ trồng và ít gặp sâu bệnh, có thể phát triển trên nhiều loại giá thể, với khoảng nhiệt độ thích hợp từ 25 – 38 độ C.

Tại Việt Nam, một số tỉnh thành và địa phương đã có thành công trong việc trồng Nấm hoàng đế, đặc biệt là trong điều kiện nhiệt độ từ 25 – 35 độ C và độ ẩm cao. Thành công trong việc trồng nấm này đã mang lại nhiều giá trị kinh tế cho các vùng địa phương.

Có 2 cách trồng nấm hoàng đế

Có hai cách trồng nấm hoàng đế hiện nay, đó là trồng trong dàn khay phủ luống và trồng trên một bịch phôi nấm mở.

• Cách 1: Thường thì loại nấm này được trồng trên một dàn khay phủ luống. Đa số người trồng chọn cách này vì đơn giản và thuận tiện.
• Cách 2: Trồng trên một bịch phôi nấm mở, giống như cách trồng Nấm mối đen.

Nấm hoàng đế cho ra năng suất rất tốt, cao hơn một số dòng nấm tươi khác. So với nấm Bào Ngư, năng suất của nấm hoàng đế cao hơn, tuy không đến 100%, nhưng cần kỹ thuật và kinh nghiệm trồng.

Nếu trồng bằng phôi, với 1 cục phôi nấm mở nặng khoảng 1.4 kg, bạn có thể thu được khoảng 0.6 – 0.8 kg nấm tươi. Khi mua phôi, nếu người bán nói về trọng lượng bịch, thường họ chỉ bán mà không biết gì về kỹ thuật.

Điều kiện để trồng nấm hoàng đế hiệu quả

• Tránh ánh nắng trực tiếp và gió lùa vào nấm.
• Cung cấp đủ ánh sáng đồng đều trong phòng.
• Nước tưới có pH người có thể uống và không có phèn.
• Đất đạt chuẩn độ pH trung tính, giữ ẩm và thông khí, đã được khử trùng.
• Duy trì độ ẩm cao nếu trồng tại nhà.
• Sử dụng phôi cơ chất được khử trùng sạch, tránh nấm mốc.

Chú ý rằng, độ ẩm cần được duy trì trong trại nấm và có thể sử dụng khăn ẩm, thùng xốp, lưới lan hoặc vải để duy trì độ ẩm lâu hơn khi trồng tại nhà. Đối với đất, chất cơ chất là yếu tố quan trọng và chiếm đến 70% thành công của quá trình trồng nấm.

Kết luận

Hi vọng thông qua bài viết này, chúng tôi đã cung cấp đến quý độc giả những thông tin hữu ích về Nấm Hoàng Đế, từ đó giúp bạn an tâm lựa chọn và tích hợp loại nấm này vào thực đơn chế biến món ăn hàng ngày của mình một cách hiệu quả nhất.